Cách trồng mai thời nay
Ngày xưa đất rộng người thưa, nhưng nay thì trái lại. Sở dĩ đất đai càng ngày càng thu hẹp lại là do phổ biến khởi thủy mà căn do số một là do nạn bùng nổ dân số. Trước đây chừng nửa thế kỷ thôi, số dân trong nước khoảng 50 triệu người, thì năng đã tăng lên trên 80 triệu. Đông người thì phải lấy đất cất thêm nhà nên đất đai càng ngày càng ít lại. Trong bối cảnh bùng phát thị thành hóa, phường xá mới mọc thêm lên, các con phố sá mới mở rộng thêm...
Nội dung chính
đó là chưa tính tới sự xuất hiện của nhiều khu công nghiệp, phổ thông nhà máy, rồi sân gôn... Vì vậy, đừng nhắc chỉ ở tỉnh thành đông dân, mà ngay các vùng ngoại ô, thôn quê trước đây ruộng vườn cò bay mạnh tay, chó chạy ngay đuôi, nay cũng... Tấc đất tấc vàng, đất đai cũng bị thu hẹp dần...
Thế nhưng, có điều lạ là dù lâm vào cảnh đất hẹp người đông, nhưng ngày nay, nhắc ko ngoa, số lượng mai kiểng được trồng phổ biến gấp trăm, gấp ngàn lần thời xưa nữa!
Ngày nay, tuy ko còn cảnh nhà nhà trồng mai tất cả như trước, dù mỗi nhà chỉ trồng khoảng dăm bảy cây để ngày cuối năm cắt cành lấy hoa bác tết, nhưng bù lại có sự xuất hiện càng ngày càng đa dạng các vườn mai to có nhỏ có. Ngay tại Sài Gòn, nơi có mật độ dân cư đông nhất nước mà cũng có những vườn mai nổi danh lâu đời, vườn nhỏ nhất cũng rộng dăm bảy trăm mét vuông, còn vườn to rộng trong khoảng vài nghìn mét tới ba bốn mẫu đất.
Và ngày nay, rất nhiều thị thành nào ở Nam Bộ cũng có những vườn mai rộng to do những nghệ nhân hoa kiểng lành nghề trông nom.
Hơn thế nữa cũng còn có các cách làm dây uốn mai vàng mà bạn tuyệt đối không nên bỏ qua, xem ngay tại đây nhé
Các loại mai được trồng
Ngày nay, trong các vườn mai to nhỏ phần nhiều cây mai được trồng là mai ghép, một số ít là mai nguyên liệu (trồng để lấy gốc làm gốc ghép), mai bonsai cũng trồng không phổ thông. Riêng mai nguyên thuỷ (mai cây ngày xưa) rất ít nơi trồng, vì ko còn được thị phần ưa thích...
- Cây mai ghép: Cây mai ghép ngày nay chiếm được địa vị độc tôn trong các loại mai kiểng, vì có thị phần tiêu thụ mạnh.
Sở dĩ cây mai ghép được phổ biến người ưa chuộng là nhờ cây có mẫu mã lạ, đẹp.
Cây mai này có thân cao tối đa chừng hai mét, được nghệ nhân hoa kiểng bỏ ra nhiều công sức để tạo hình thế từ bộ rễ đến thân, cành mới mang được vẻ đẹp kết hợp cân xứng, lại gọn nhẹ xinh xắn. Nó khác với cây mai nguyên thủy mọc tự nhiên ở ngoài bờ bụi trông thô kệch làm sao.
Điểm đặc thù đến độ lạ lẫm kỳ diệu ở cây mai ghép là nhờ vào tài ghép của nghệ nhân mà dù gốc ghép là cây mai vàng năm cánh, hay mai tứ quí, nhưng nó lại ra hoa mai Giảo, hoặc mai Huỳnh Tỷ... Có cây trên cùng một gốc ghép mà lại nở đa dạng loại hoa, như cành thì mai trắng, cành lại mai vàng, hoặc mai xanh trông rất lạ.
Tùy ý thích của mỗi người một khác, nhưng thực tiễn cho thấy phần đông người chơi mai ghép đều chỉ muốn chọn cho mình cây mai chỉ nở độc nhất một loài hoa như mai Giảo Thủ Đức (mỗi đóa có 12 cánh, xếp thành hai tầng), hoặc mai Huỳnh Tỷ, mai Cửu Long (mỗi đóa có 24 cánh, xếp thành 3 tầng)... Vì rằng trên mỗi cây mai chỉ nở một thứ hoa như vậy trông có vẻ khi không hơn, đẹp hơn.
Để dánh giá một cây mai ghép đẹp, ta phải xét đến từng phòng ban như:
+ Bộ rễ: Bộ rễ được Nhận định là đẹp lúc cây có rễ mọc khí sinh, lồi trên mặt chậu. Các rễ phải mọc lan ra phổ thông phía vừa giữ thế đứng vững cho cây vừa tạo được vẻ đẹp tự nhiên của cây mọc hoang dã ngoài trùng hợp.
Phần thân: Mai ghép còn có tên là mai lùn, vì thân cây chỉ cao đến 2 mét, tính luôn chiều cao cái chậu. Ví như là cây mai lão thì phải có gốc lớn. Gốc (và cả những rễ lớn) nếu như có rộng rãi u nần nổi lên lại càng tăng thêm phần trị giá. Còn giả dụ đó là mai tơ thì cây phải tròn, vỏ suôn sẻ láng.
+ Phần tán lá: Tán lá của cây mai ghép được Đánh giá là đẹp nếu có hình dáng chóp như cây thông: Các cành phía gốc thì dài giúp tán rộng, càng lên cao phía ngọn các cành càng ngắn lại dần. Điều cần chú ý là cành ở gốc không được để sà sát mặt chậu (che tắt thở phần gốc) và cũng ko quá cao (để trống chân). Cành thấp nhất chỉ nên cao cách mặt chậu chừng 15cm là vừa.
+ Phần lá: Cây mai ghép đẹp, lá của nó phải xanh tươi, chứng tỏ ấy là cây được tưới bón phần nhiều, có sức sinh trưởng mạnh.
+ Phần hoa: Mai chỉ nở hoa vào dịp tết Nguyên đán. Chờ tết đến mới chọn cây có hoa đẹp theo ý mình thì không bị lầm. Nhưng, ví như chọn cây mai vào những tháng giữa năm thì ta chỉ còn biết đặt trọn niềm tin vào người bán. Như vậy nên, ta nên mua mai tại những vườn có uy tín lâu năm. Họ sẽ đảm bảo cho mình cây nào ra hoa mai Giảo, cây nào trổ hoa Huỳnh Tỷ... Chỉ những nghệ nhân hoa kiểng phổ quát kinh nghiệm, sống lâu năm trong nghề họ mới có khả năng phân biệt được đâu là cây mai ghép sẽ ra hoa 12 cánh, cây nào ra hoa 24 cánh…
Mời bạn xem thêm các thế mai vàng đẹp ngay tại đây
- Cây mai nguyên liệu: vì sao gọi là cây mai nguyên liệu?
Đây là trong khoảng trong nghề do các nghệ nhân hoa kiểng đặt ra để chỉ những cây mai trồng với mục tiêu chỉ dùng phần gốc của nó để làm gốc ghép.
Như quý vị đã biết, để tạo ra cây mai ghép, ta cần có trong tay những nguyên liệu sau đây: gốc ghép và cành ghép, mắt ghép.
Trước đây vài ba mươi năm, khi cây mai ghép chưa có thị phần rộng lớn như ngày nay thì việc tậu gốc ghép cho cây mai ghép hơi thuận lợi. Người có nhu cầu chỉ cần sắm những cây mai mọc hoang dại ngoài bờ bụi hay trong các vườn tược, bứng lên đem về dùng. Hoặc tậu mua mai cây ở các vựa bán mai kiểng, giá cũng không cao. Chỉ cần chọn những cây mai tơ, khỏe, không bị sâu bệnh, dù là mai vàng năm cánh, hay mai tứ quí đều được.
giả dụ chọn được những gốc lão mai có tuổi đời vài ba chục năm, có bộ rễ đầy u nần thì càng có giá tri hơn, lại càng mừng.
Thế nhưng, về sau này khi cây mai ghép có thị trường phổ quát thì nhà vườn nào hàng năm cũng cần có số lượng gốc ghép thật đa dạng, tới hàng trăm, thậm chí hàng ngàn gốc thì... Chỉ còn cách chủ động phân phối gốc ghép tại chỗ mới có đủ mà dùng. Hơn nữa, giả dụ trồng dư ra đem bán lại cho người trong nghề cũng có lắm các bạn.
Theo kinh nghiệm của phổ thông nghệ nhân sống lâu năm trong nghề trồng mai thì gốc ghép được lấy từ giống mai vàng năm cánh có khả năng sinh trưởng tốt và ít bị sâu bệnh. Chính vì vậy, cứ sau tết Nguyên đán độ một tháng, hoa của các cây mai vàng đã tàn rồi hột của nó trổ màu đen như hột mãng cầu ta (hột đã chín) thì lặt hết vào làm giống. Hột tươi lặt vào có thể đem gieo ngay hoặc cất trong thau, trong thúng đặt vào nơi thoáng mát trong nhà, chờ một hai tháng sau đem gieo cũng được.
Những hột mai già giả dụ ta không lặt hái thì cũng rụng xuống đất và mọc thành mai con.
Hột mai giống sau này sẽ được gieo trong vườn ươm.
lúc chọn được cuộc đất để làm vườn ương, trước nhất chủ vườn phải lo cuốc xới cho cuộc đất tơi xốp, bón lót phân chuồng hoai, phân rác mục cho đầy đủ, sau ấy mới lên liếp để ương hột mai giống.
các bạn có thể tham khảo thêm 1 số cách trị sâu ăn lá mai ngay tại đây
Liếp ương hột mai phải đủ cao, và chung quanh phải tạo mương rãnh thoát nước hữu hiệu để giảm thiểu bị úng ngập trong tháng mưa bão hoặc lúc triều cường.
Chuẩn bị tốt công tác này thì việc trồng mai nguyên liệu mới gặt hái được thành công như ý.
Hột mai giống gieo trên liếp nên theo hàng lối, sao cho hàng cách hàng khoảng 20cm, và hột cách hột khoảng 10cm là vừa. Khi gieo hột vào liếp, ta nên dùng một cây que lớn bằng chiếc đũa ăn cơm, thọc sâu vào đất chừng 2cm rồi bỏ xuống lỗ đấy một hột mai giống. Do hột mai có khả năng nảy mầm rất tích cực, có thể đạt đến mức gần cả trăm % nên ta không cần lo xa mà gieo một lỗ đến hai ba hột giống.
Sau lúc gieo hột xong, ta nên phủ một lớp mỏng rơm rạ khô trên khắp mặt liếp ương để che mưa nắng. Song song phải tưới nước bằng vòi vòi hoa sen giúp đất liếp đủ ẩm để hột mai giống dễ nảy mầm.
lúc cây mai con lên cao cỡ gang tay hoặc hơn một tẹo là khi ta bứng chúng ra trồng vào chậu hoặc trồng nhất quyết ở ngoài vườn. Mỗi cây mai con nên bứng có bầu đất mới bảo quản được bộ rễ nguyên vẹn, nhờ ấy mà khi trồng vào chậu hay trồng ngoài vườn cây mới không mất sức và sinh trưởng tốt.
Mai con trồng trong chậu để chờ làm gốc ghép sau này, tuy cũng là trồng trợ thời, nhưng thời kì cũng tới vài ba năm hoặc lâu hơn. Như thế nên, đất trong chậu phải được bón phân tro phần đông, nhờ đấy cây mới đủ chất tốt cho sức khỏe mà lớn nhanh.
ví như mai con đem trồng ngoài vườn thì đất vườn cũng phải cày bừa kĩ, sau ấy lên liếp, bón lót như đất gieo hột giống trước đây.
Trên tiếp trồng lần này, ta phải đào hố có tuyến đường kính chừng 2 gang tay, và sâu 30cm, dưới hố bón phân chuồng hoai mục, trộn tro trấu và mụn xơ dừa rồi mới đặt bầu mai con vô trồng. Cứ mỗi hố trồng một cây, sao cho hố cách hố 1m và hàng cách hàng 1m, đủ rộng cho cây mai con làm gốc chép lớn mạnh tốt sau này.
lúc cây mai con cao sắp mét, thân lớn bằng ngón tay cái trở lên là có thể dùng làm gốc ghép được.
khi này chúng lại được đào lên với nguyên bầu đất rồi đặt lâm thời vào nơi mát mẻ để nhà vườn với kinh nghiệm nghề nghiệp lâu năm của mình Quan sát kĩ dáng thế của từng cây ra sao mà cưa bỏ những phần thân nhánh cho là không hợp cách. Sau ấy, phần gốc còn lại sẽ được trồng vào chậu và đặt vào chỗ có bóng râm mát mẻ chờ tháp ghép...
Việc chọn cành hay mắt ghép (bo) không đòi hỏi đa dạng công sức như cách tạo gốc ghép vừa được biểu thị ở phần trên.
Như quí vị đã biết, thời gian khoảng chục năm đầu lúc cây mai ghép ra đời, phổ biến người thích chơi những cây mai cùng một gốc mà lại trổ phổ thông sắc hoa như mai vàng (hoàng mai), mai trắng (bạch mai), mai xanh (thanh mai)... Nghĩ rằng tương tự mới lạ, mới quí. Nhưng càng về sau, khách chơi mai lại thích mai vàng. Những cây mai ghép chỉ được ghép một thứ mai quí như mai Giảo 12 cánh, hoặc mai Huỳnh Tỷ 24 cánh, đều là mặt hàng được phổ biến người chọn sắm. Quí vị đã biết, những giống mai nổi tiếng này ra hoa đóa to, hoa có phổ thông cánh, xếp thành rộng rãi tầng, màu sắc lại tươi tỉnh nên càng nhìn càng ưa...
Để có đủ cành ghép và mắt ghép (còn gọi là bo hay vảy), nhà vườn phải trồng 1 vài cây mai Giảo, mai Huỳnh Tỷ. Có chủ động được việc này mới có đủ nguyên liệu mà ghép mai.
Dù đó là những giống mai quí nhưng vì trồng chỉ với mục đích thu hoạch cành và mắt (bo) sau này để ghép vào gốc ghép, nên ta có thể trồng bằng công nghệ hữu tính là ương bằng hột, hoặc bằng cách giâm cành cũng được.